PENDAHULUAN
Sistem perhubungan perusahaan di negara ini beroperasi dalam rangka perundangan Akta Perhubungan Perusahaan, 1967 dan Peraturan-Peraturan Perhubungan Perusahaan, 1980 yang terpakai seluruh Malaysia. Tujuan Akta ini diwujudkan adalah untuk menetapkan dengan cara yang teratur perhubungan antara majikan dan pekerja serta kesatuan sekerja mereka dan mencegah serta menyelesai sebarang perselisihan atau pertikaian berbangkit dari perhubungan mereka dan amnya untuk mengendali pertikaian perusahaan.
Akta ini menggantikan kesemua undang-undang perhubungan perusahaan yang terdahulu tetapi masih terus menggalakkan konsep demokrasi dan self-government in industry dengan menyediakan perlindungan untuk hak yang sah, prerogatif dan kepentingan golongan majikan dan pekerja serta kesatuan sekerja mereka disamping mempastikan agar pertikaian-pertikaian diselesaikan dengan cepat dan saksama supaya kepentingan awam dan negara tidak terjejas. Sinopsis Akta ini adalah seperti berikut :
Bahagian I
Bahagian I Akta Perhubungan Perusahaan memberikan tafsiran beberapa istilah yang digunakan. Antaranya yang penting ialah tafsiran mogok yang di ertikan sebagai tindakan memberhentikan kerja yang dilakukan oleh sekumpulan pekerja yang bertindak secara bersatu, atau secara bersama-sama enggan atau keengganan untuk terus bekerja atau untuk menerima pekerjaan di bawah persefahaman bersama oleh bilangan pekerja, dan termasuklah apa-apa tindakan atau ketinggalan oleh sekumpulan pekerja yang bertindak bersama atau di bawah persefahaman bersama, yang dimaksudkan kepada atau menyebabkan apa-apa had, sekatan, pengurangan atau penamatan atau penangguhan perlakuan atau perlaksanaan kesemua atau mana-mana bahagian tugas yang bersangkutan dengan pekerjaan.
Bahagian II
Bahagian ini menjelaskan mengenai hak-hak pekerja dan majikan dan kesatuan sekerja mereka dan larangan ke atas pekerja, majikan serta kesatuan sekerja mereka berhubung beberapa tindakan tertentu seperti aktiviti anti-kesatuan, penganiayaan dan lain-lain amalan perburuhan yang tidak adil. Aduan mengenai perlanggaran sebarang peruntukan di bawah Bahagian ini boleh di buat secara bertulis kepada Ketua Pengarah yang boleh mengambil langkah-langkah yang difikirkan perlu untuk menyelesaikan aduan itu. Sekiranya ia tidak selesai, beliau hendaklah memberitahu Menteri Sumber Manusia yang akan merujukkan aduan itu ke Mahkamah Perusahaan untuk dibicarakan, jika difikirkan wajar.
Di bawah Seksyen 6 Akta ini, majikan hendaklah memberi kebenaran kepada pekerja bercuti untuk tempoh yang munasabah bagi menjalankan tugasnya sebagai pegawai kesatuan sekerja; juga suatu kemestian bagi majikan memberikan cuti bergaji jika ketidakhadiran pekerja itu adalah untuk mewakili ahli-ahli kesatuan sekerjanya berhubung perkara-perkara yang berkaitan dengan majikannya.
Bahagian III
Bahagian ini adalah berhubung soal pengiktirafan kesatuan sekerja. Ia menetapkan prosedur asas yang perlu dipatuhi dalam mengendalikan sesuatu tuntutan pengiktirafan. Sesebuah kesatuan sekerja tidak boleh menuntut pengiktirafan berhubung pekerja-pekerja yang digajikan dalam kapasiti pengurusan, eksekutif, kerahsiaan atau keselamatan, sekiranya majoriti dari keahliannya terdiri dari pekerja-pekerja yang bukan digajikan dalam mana-mana kapasiti tersebut. Sekiranya tuntutan itu tidak diselesaikan, perkara itu boleh dilaporkan secara bertulis kepada Ketua Pengarah yang akan mengambil langkah-langkah yang difikirkannya perlu untuk menyelesaikannya. Untuk tujuan ini, beliau dibekalkan kuasa di bawah seksyen 9(4B) untuk meminta kesatuan sekerja, majikan atau kesatuan sekerja majikan supaya mengemukakan maklumat yang perlu dan beliau boleh juga meminta Ketua Pengarah Kesatuan Sekerja supaya memutuskan isu kelayakan kesatuan sekerja itu mewakili pekerja-pekerja berhubung tuntutan yang dibuat. Sekiranya perkara itu tidak selesai, Ketua Pengarah hendaklah memaklumkan Menteri Sumber Manusia supaya suatu keputusan dibuat. Keputusan ini termasuk suatu keputusan mengenai pekerja yang digajikan dalam kapasiti pengurusan, eksekutif, kerahsiaan atau keselamatan. Keputusan Menteri yang dibuat di bawah Bahagian ini adalah muktamad dan tidak boleh dicabar di mana-mana mahkamah.
Bahagian ini juga melarang :
* pekerja-pekerja dari mogok atau piket atas apa sebab sekalipun semasa menunggu keputusan prosiding di bawah Bahagian ini ataupun setelah keputusan dibuat oleh Menteri dan berlaku sebarang ketidakpuasan hati terhadap keputusan tersebut; dan
* majikan dari mengistihar lock-out atau menamatkan perkhidmatan pekerja (kecuali atas alasan tatatertib, persaraan, penamatan kontrak bertempoh tetap, pekerja dalam tempoh percubaan yang tidak disahkan dalam jawatan dan atas sebab perubatan), sebaik sahaja sebuah kesatuan sekerja bagi pekerja mengemukakan suatu tuntutan pengiktirafan secara bertulis kepada majikan.
Bahagian ini juga melarang kesatuan sekerja pekerja lain daripada membuat tuntutan pengiktirafan atau diberi pengiktirafan ke atas pekerja atau kelas pekerja yang sama sekiranya terdapat satu tuntutan pengiktirafan yang masih belum diselesaikan.
Bahagian IV
Bahagian ini menerangkan prosedur yang perlu diikuti dalam mengemukakan tuntutan gaji dan Perundingan Kolektif (collective bargaining) dan bentuk serta kandungan perjanjian kolektif.
Contohnya di bawah seksyen 13 (3), beberapa hak tertentu mengikut common law seperti kenaikan pangkat, pertukaran, penggajian, penamatan perkhidmatan atas sebab berlebihan pekerja atau penyusunan semula, pembuangan dan pemulihan kerja, penyerahan (assignment) atau penguntukan tugas, tidak boleh dimasukkan dalam cadangan-cadangan perjanjian kolektif oleh sebuah kesatuan sekerja.
Bahagian ini juga mempunyai peruntukan untuk menggalakan latihan, semakan tahunan sistem upah dan sistem gaji berdasrakan prestasi.
Bahagian V
Bahagian ini juga menggalakkan rundingan secara langsung antara majikan dan pekerja serta kesatuan sekerja mereka dalam menyelesaikan perselisihan. Peruntukan juga disediakan untuk menyelesaikan pertikaian perusahaan melalui rundingan damai dan arbitrasi dengan cepat dan saksama. Bahagian ini memperuntukkan :
* kuasa campurtangan Menteri Sumber Manusia merujuk sesuatu pertikaian, pada bila-bila masa ke Mahkamah Perusahaan; dan
* larangan mogok dan lock-out selepas sesuatu pertikaian perusahaan itu dirujukkan ke Mahkamah Perusahaan dan atas apa-apa perkara yang diliputi oleh perjanjian kolektif atau oleh award Mahkamah Perusahaa.
Bahagian ini adalah mengenai rujukan pertikaian perusahaan bagi pendamaian. Mana-mana pihak boleh membuat laporan kepada Ketua Pengarah mengenai sebarang pertikaian perusahaan yang tidak dapat diselesaikan antara mereka sendiri, untuk runding damai dan penyelesaian. Menteri pada bila-bila masa boleh campurtangan dalam sesuatu pertikaian perusahaan mengikut kehendaknya sendiri, jika difikirkan perlu. Bahagian ini juga memberi kuasa kepada Ketua Pengarah untuk mengarahkan sesiapa juga yang terlibat atau ada kaitan dengan pertikaian itu sama ada secara langsung atau tidak langsung, untuk menghadiri mesyuarat runding damai dan untuk mengemukakan maklumat yang perlu berhubung dengan perkara yang dipertikaikan. Bahagian ini juga menetapkan siapa yang boleh mewakili pihak yang bertikai dalam prosiding runding damai. Seksyen 19(B)(2) bagaimanapun melarang perwakilan oleh peguambela, penasihat, perunding atau mana-mana orang lain.
Bahagian VI
Bahagian ini memperuntukkan bahawa sekiranya seseorang pekerja, tidak kira sama ada beliau menjadi ahli sebuah kesatuan sekerja ataupun sebaliknya, menganggap dirinya telah dibuang kerja oleh majikan tanpa sebab atau alasan yang adil, maka beliau boleh dalam tempoh enam puluh (60) hari dari tarikh pembuangan kerjanya, membuat representasi (rayuan) secara bertulis kepada Ketua Pengarah untuk dipulihkan ke pekerjaan asalnya. Sekiranya representasinya masih tidak selesai selepas langkah yang difikirkan perlu atau wajar untuk menyelesaikannya diambil oleh Ketua Pengarah, Menteri akan dimaklumkan mengenainya. Menteri boleh, jika difikirkannya wajar, merujuk perkara itu ke Mahkamah Perusahaan untuk diputuskan.
Bahagian VII
Bahagian ini khusus mengenai Mahkamah Perusahaan secara terperinci. Terdapat juga peruntukan di mana:
* pihak yang bertikai secara bersama memohon kepada Menteri supaya merujuk pertikaian mereka ke Mahkamah Perusahaan; dan
* Menteri, atas kehendaknya sendiri merujuk pertikaian perusahaan ke Mahkamah Perusahaan jika beliau berpuas hati bahawa ianya bermanfaat dengan syarat dalam kes pertikaian perusahaan yang melibatkan perkhidmatan Kerajaan atau Pihak Berkuasa Berkanun, rujukan sedemikian tidak boleh dilakukan melainkan dengan persetujuan Yang di-Pertuan Agong atau Pihak Berkuasa Negeri, mengikut yang mana terpakai.
Bahagian ini juga mengandungi peruntukkan bagi Mahkamah Perusahaan apabila membuat award di bawah subseksyen 20(3) mengambil kira faktor-faktor dalam Jadual Kedua.
Bahagian VIII
Bahagian ini adalah mengenai penubuhan dan perjalanan sebuah Jawatankuasa Siasatan (Committee of Investigation) atau sebuah Lembaga Siasatan (Board of Inquiry). Bahagian ini adalah untuk menangani isu atau pertikaian yang tidak sesuai dikendali mengikut cara atau kaedah penyelesaian yang lazim dan ia dianggap berguna dalam menggalakkan hubungan baik majikan-pekerja. Menteri diberi kuasa untuk melantik sebuah Jawatankuasa yang terdiri dari seorang anggota atau lebih seorang, ataupun sebuah Lembaga yang terdiri dari seorang Pengerusi dan orang tertentu yang Menteri fikirkan sesuai, untuk menyiasat fakta, sebab dan keadaan sesuatu pertikaian yang dirujuk ke badan itu dan untuk mengemukakan laporan. Sesuatu laporan dari Lembaga Siasatan perlu dibentangkan di Parlimen secepat mungkin.
Bahagian IX
Bahagian ini adalah berkaitan pertikaian perusahaan, piket, mogok dan lock-out dan perkara berbangkit darinya. Terdapat peruntukan di mana pelajar tidak dibenarkan mengambil bahagian dalam pertikaian perusahaan dan mana-mana pelajar yang disabitkan kesalahan atau didapati melakukan sesuatu kesalahan di bawah Bahagian ini boleh dibuang sekolah. Bahagian ini juga menyebut bahawa intimidasi, dengan sengaja dan dengan niat jahat yang boleh menyebabkan kecederaan ke atas seseorang atau kerosakan hartanya adalah menyalahi undang-undang dan pelakunya boleh dikenakan hukuman.
Berpiket secara aman dan mengikut peraturan kerana meneruskan sesuatu pertikaian perusahaan adalah dibenarkan di bawah Bahagian ini asalkan tindakan berpiket itu dijalankan dekat atau berhampiran dengan tempat pekerjaan bagi pekerja tersebut dan dimana pertikaian perusahaan itu wujud. Ia akan menjadi haram apabila seseorang atau lebih dari seorang menghadiri atau berada dekat tempat pekerjaan di mana seseorang pekerja itu bekerja sekiranya dengan kehadiran sedemikian, disebabkan gaya atau bilangan mereka, bertujuan untuk mengancam seseorang di tempat itu ataupun untuk menghalang jalan keluar atau masuk atau untuk merosakkan keamanan. Seksyen 40 melarang piket dalam keadaan berikut :-
* semasa menunggu keputusan prosiding sebuah Lembaga Siasatan yang dilantik oleh Menteri di bawah Bahagian VIII dan tujuh hari selepas tamatnya prosiding tersebut;
* setelah sesuatu pertikaian perusahaan atau perkara dirujuk ke Mahkamah Perusahaan dan pihak yang berkenaan dengannya diberitahu mengenai rujukan tersebut;
* setelah Yang di-Pertuan Agong atau Pihak Berkuasa Negeri, dalam kes pertikaian perusahaan yang melibatkan mana-mana perkhidmatan Kerajaan atau Pihak Berkuasa Berkanun, tidak mengizinkan rujukan pertikaian itu ke Mahkamah Perusahaan dan pihak yang berkenaan dengannya telah diberitahu mengenainya
Bahagian ini juga mengenakan batasan tertentu ke atas mogok dan lock-out dalam ‘perkhidmatan perlu. Pekerja-pekerja dalam perkhidmatan perlu tidak boleh mogok dan majikan sedemikian tidak boleh mengistihar lock-out tanpa memberi notis dalam tempoh 42 hari kepada pihak yang satu lagi sebelum mengambil tindakan tersebut, dan dalam tempoh 21 hari dari pemberian notis atau sebelum luput tarikh yang dinyatakan dalam notis tersebut. Juga diwajibkan bagi majikan yang memberi atau menerima notis sedemikian untuk melaporkan butir-butir yang terdapat dalam notis tersebut kepada Ketua Pengarah. Seksyen 44 melarang mogok atau lock-out dalam keadaan berikut :-
* semasa menunggu keputusan prosiding sebuah Lembaga Siasatan yang dilantik oleh Menteri di bawah Bahagian VIII dan tujuh hari selepas tamatnya prosiding tersebut;
* setelah sesuatu pertikaian perusahaan atau perkara dirujuk ke Mahkamah Perusahaan dan pihak yang berkenaan dengannya diberitahu mengenai rujukan tersebut;
* setelah Yang di-Pertuan Agong atau Pihak Berkuasa Negeri, dalam kes pertikaian perusahaan yang melibatkan mana-mana perkhidmatan Kerajaan atau Pihak Berkuasa Berkanun, tidak mengizinkan rujukan pertikaian itu ke Mahkamah Perusahaan dan pihak yang berkenaan dengannya telah diberitahu mengenainya;
* terhadap apa-apa perkara yang diliputi oleh sebuah perjanjian kolektif yang telah diiktiraf oleh Mahkamah Perusahaan atau diliputi oleh sesuatu award; dan
* terhadap mana-mana perkara yang diliputi di bawah seksyen 13(3) dan disenaraikan sebagai prerogatif pengurusan.
Mogok atau lock-out yang diistiharkan bertentangan dengan Bahagian ini atau mana-mana undang-undang bertulis lain, atau ia mempunyai sebarang objek selain dari meneruskan pertikaian perusahaan antara pekerja dan majikan berkenaan, adalah haram. Adalah juga menjadi satu kesalahan bagi mana-mana orang memberi bantuan kewangan secara langsung bagi meneruskan atau menyokong sebarang mogok atau lock-out yang haram. Kesalahan-kesalahan di bawah Bahagian ini adalah kesalahan yang boleh ditangkap dan tidak dibenarkan ikat-jamin. Di bawah seksyen 52, dinyatakan bawah Bahagian II, III, IV, V dan VI iaitu bahagian yang berhubung dengan Perlindungan Hak Pekerja, Majikan dan Kesatuan Sekerja mereka, Pengiktirafan dan Skop Perwakilan Kesatuan Sekerja, Perundingan Kolektif dan Perjanjian Kolektif, Runding Damai dan Representasi Terhadap Pembuangan Kerja adalah tidak terpakai kepada mana-mana perkhidmatan Kerajaan atau Pihak Berkuasa Berkanun atau kepada mana-mana pekerja yang digaji oleh mereka.
Bahagian IXA
Bahagian ini memperuntukkan perkara-perkara khusus yang berhubungan dengan penyiasatan dan pendakwaan. Antara peruntukkan yang ada dalam bahagian ini ialh kuas perlantikan Pegawai Penyiasat dan kuasa-kuasanya.
Bahagian X
Bahagian ini mengandungi peruntukan pelbagai yang antara lain, berkaitan dengan prosedur yang perlu diikuti dalam kes ketidakpatuhan award atau perjanjian kolektif yang telah diiktiraf oleh Mahkamah Perusahaan, penguatkuasaan perintah-perintah yang berikutan darinya dan penalti am kerana pelanggaran seksyen tertentu Akta.
Pelanggaran seksyen 59 menjadikan ia satu kesalahan untuk memecat pekerja atau mencederakan atau mengancam untuk mencederakannya dalam pekerjaannya atau mengubah atau mengancam untuk mengubak kedudukannya sehingga memudaratkannya dengan sebab hal-keadaan tertentu.
Majikan yang melanggar mana-mana peruntukan subseksyen ini adalah melakukkan kesalahan dan apabila disabitkan, dihukum penjara bagi tempoh tidak melebihi satu tahun atau denda tidak melebihi dua ribu ringgit atau kedua-duanya.
Keharmonian Perusahaan tidak boleh dikendalikan tanpa peranan dua undang-undang penting iaitu Akta Kerja 1955 dan Akta Kesatuan Sekerja 1959. Bersama-sama dengan Akta Perhubungan Perusahaan 1967 ia menjadi ssas bagi sistem Perhubungan Perusahaan di Malaysia.
